2034: lanik gabeko mundu baten hasiera?

Gizateriaren etorkizunari eragiten dioten iragarpen guztien artean, bada bat bereziki deigarria: "Bizitzaren kostua hain txikia izango denez, ez dugu lanik egin beharko". Agertoki tentagarria, lan indarraren zati handi batentzat behintzat, gure bizitzaren esanahia aldatuko lukeena: iragarpen hori ekonomikoki aberatsa den giza espezie batean islatzen al da? Lan egitea beharrezkoa ez bada, derrigorrezkoa izango da eskolara joatea? Nola heziko da humanitatea? Gaur egun 37 ordu eta erdiko jardunaldiari buruzko eztabaida baten erdian gauden arren, hamarkada bat baino gutxiago geratuko litzateke iragarpen hau egia bihurtzeko, eta iragarpenaren egilea 1993an Interneten gorakada iragarri zuen pertsona bera da.

Marc Andreessen enpresari estatubatuarraren esanetan, 2034an "9:00etatik 17:00etara arteko ordutegiak ez dira existituko": "Adimen artifizialaren bidez irudi bat sortzearen kostua, artista bat kontratatzearen kostuarekin alderatuta, 1.000 dolar izatetik zentimo gutxi batzuk izatera igaro da. Eta gauza bera gertatzen da lege-testu baten idazketarekin edo mediku diagnostiko batekin", dio Andreessenek. Egia da hainbat enpresa, apurka-apurka, AAren esku uzten ari dela zenbait zeregin; hala ere, hortik lana desagertu arte, jauzi handia behar da. Zergatik sinetsi beharko genuke Andreessen jaunaren iragarpenean?

Marc Andreessen, "etorkizuna idazten duen gizona"

Lehenik eta behin, esan behar da Andreessenek bizimodua aurrera atera dezakeela igarle gisa: 1993an Interneten gorakada aurreikusi zuen eta lehen web nabigatzailea sortu zuen, Mosaic izenekoa. Urtebete geroago Netscape sortu zuen, Netscape Navigator web nabigatzailea sortu zuen software-enpresa, eta 2009an Andreessen Horowitz eratu zuen, Roblox, Coinbase, Facebook, Pinterest, Lyft edo Airbnb bezalako enpresa teknologiko askori babesa eman dien arrisku-kapitaleko sozietatea.

Enpresaburuak ekonomia kolaboratiboko proiektuen aldeko apustua egin zuen – Lyft eta Airbnb, esaterako – baita sare sozialen aldekoa – Facebook eta Pinterest –, gizartean paper garrantzitsua izan aurretik. Horregatik deitzen zaio "etorkizuna idazten duen gizona" , eta bere iragarpenak ez dira inoiz oharkabean pasatzen; are gehiago, "etorkizuna idazten" jarraituko duela aurreikusten da, ChatGPT azaldu baino askoz lehenago adimen artifizialak ekarriko zuen eraldaketaz konbentzituta baitzegoen.

"Artista bat kontratatzeko kostuaren aurrean, irudi bat sortzeko kostua 1.000 dolar izatetik zentimo gutxi batzuk izatera igaro da"

"Dena merkeagoa bada, diru gehiago aurreztu eta zure bizitzako beste alderdi batzuetan gastatu ahal izango duzu. Eta lehen 1.000 dolar balio zuen guztia oso merke bihurtzen bada... lan egin behar duzun ordu kopurua murriztu egingo da", ziurtatu du Andreessenek. Estatubatuarrak planteatzen duen eszenatokirako bederatzi urte pasatxo falta badira ere, egia esan, egungo bizi-kostuak diru-iturri iraunkor bat eskatzen du, gero eta handiagoa, oraintsuko gatazka geopolitikoen ondorioei aurre egiteko. Gainera, giza burmuinak ere behar dira munduaren aurrerapena ahalbidetzen duten enpresen atzean.

Hala ere, AAk kostuak nola murrizten dituen erakusten duen adibide argi bat telefono bidezko arreta-zentroen merkatuan ikusten da: 2022an, merkatu horrek 461.000 milioi dolarreko balioa zuen bitartean, 2030erako bezeroen arretarako softwarearen merkatura eboluzionatu duela aurreikusten da, non enpresen gastua ez den 58.000 milioitik gorakoa izango da, ia zortzi aldiz murriztuta. Enpresa-ehuna adimen artifizialera nola egokitzen den ikusteko adibide garbia da.

Ideien benetako aberastasuna

Gauza bera gertatuko da beste sektore batzuetan ere: "zientzialari bakoitzak laguntzaile, kolaboratzaile edo adimen artifizialeko bazkide bat izango du, eta horrek nabarmen handituko du bere ikerketa eta lorpen esparrua; artista, ingeniari, enpresaburu, zaintzaile edo mediku bakoitzak gauza bera izango du bere lanean", esan du Andreessenek, eta laguntzaile horiek adin gazteenetara ere iritsiko dela aurreikusten du, non txikienek ere "adimen artifizialeko tutore" bat izango duten, "askoz ere pazienteagoa, errukitsuagoa, ezagutzaileagoa eta erabilgarriagoa" izango dena. "Adimen artifizialak haurren potentziala maximizatuko du", gaineratu du. Hala ere, bere esanetan, hori ez da planetak biziko duen aldaketa nagusia izango.

AAk ere izugarri murriztuko du gizakientzat preziatuena dena: denbora. "Artistek, adimen artifizialak bultzatuta, beren ideiak inoiz baino azkarrago gauzatzeko gaitasuna izango dute", azaldu du. Eta ez artistak bakarrik; AA sortzailearen irisgarritasunak "sortzailez betetako" mundu bat eratuko du: "Edonork sor dezake online; bere pentsamenduak eta ordenagailu eramangarri bat baino ez ditu behar". Izan ere, enpresari estatubatuarraren arabera, adimen naturaletik eta teknologiaren eskuragarritasunetik sortutako pentsamenduetan dago giza arrazak hainbeste bilatutako aberastasuna: "Aberastasuna ideiarik onenak dituztenentzat izango da, ez gehiago lan egiten dutenentzat".

Artikulu hau VIA Empresa hedabiderako idatzi da, eta bertatik itzuli eta egokitu da.