Datorren urteko errenta aitorpenean aurreztu nahi? Hasi zaitez gaur

Hurrengo errenta-aitorpenean zerga gutxiago ordaintzeko, urtea amaitu baino lehen, bi ekintza egin ditzakegu: alde batetik, borondatezko Gizarte Aurreikuspeneko Erakundeari (BGAE) ekarpena egitea; eta bestetik, ohiko etxebizitzaren maileguen amortizazioa. Baina, zer da onena: bata ala bestea? Edo biak batera egin?

Ezer baino lehen, bakoitza zertan datzan azaltzea gakoa da. Borondatezko Gizarte Aurreikuspeneko Erakundeak (BGAE euskaraz edo EPSV gaztelaniaz) irabazi asmorik gabeko eta borondatezko entitateak dira, euren afiliatuak babesteko helburuarekin sortutakoak. Eusko Jaurlaritzaren kontrol eta gainbegiratzepean daude. Gainera, BGAEen kontuak profesional independenteek ikuskatzen dituzte urtero. EAEko erakunde horien helburua da Gizarte Segurantzako pentsioak osatzea, pentsio osagarriak ordainduta. Alegia, BGAEak orainaldian aurrezteko balio du, etorkizunean jaso ahal izateko.

Pentsio Planek eta BGAEek helburu bera dute: pentsio publikoa osatzea. Baina bi produktuen arteko desberdintasun garrantzitsua da pentsio planak ezin direla erreskatatu edo errekuperatu erretiroa hartu arte, eta BGAEak, berriz, erretiroa hartu baino lehen, lehenengo BGAEri ekarpena egin zenetik 10 urte baino gehiago igaro badira.

Zergak geroratzea

Garrantzitsua da nabarmentzea BGAEari eginiko ekarpena errentaren zerga-oinarriaren murrizketa dela. Hots, zerga-tasa aplikatu aurretik kentzen da. Hala ere, ohiko etxebizitzaren mailegua amortizatzeko ekarpena zerga-oinarrian kenkaria bada ere, zerga-tasa aplikatu ondoren kentzen da.

Aurrekoa esan ondoren, BGAEri ekarpena egitea ohiko etxebizitzaren mailegua amortizatzeko ekarpena baino interesgarriagoa irudituko zaio askori. Izan ere, zerga-tasa zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta hobe, ezta? Tira, ez da horrela. BGAEri ekarpena egin dutenek berriro zergak ordaintzen dituzte dirua berreskuratzen dutenean (laneko errenta gisa, hain zuzen). Hala ere, ohiko etxebizitzako maileguari eginiko ekarpenengatik ez dira zergak ordaintzen, ez dagoelako geroko erreskaterik edo berreskuratzerik. Bestela esanda, BGAEri eginiko ekarpenek zerga gerorapena suposatzen dute: geroago ordaintzen da, berreskuratzen denean; ohiko etxebizitzako maileguari ekarpenen gainean ez dago ondorengo zergarik, berreskuratzen ez direlako.

BGAEri eginiko ekarpenek zerga gerorapena suposatzen dute: geroago ordaintzen da, berreskuratzen denean; ohiko etxebizitzako maileguari ekarpenen gainean ez dago ondorengo zergarik, berreskuratzen ez direlako

BGAEa berreskuratzean, arazoa zera da: laneko errenta gisa ordaintzean, %40ko deskontua lortzeko, kapital moduan berreskuratu behar direla. Izan ere, urteetan aurreztutako dirua lortu nahi denean, lan-errenta gisa sartu behar da, eta pilatutako kopuru handia izanez gero, zergagatik ordaintzen dena urteetan murrizten dena baino handiagoa izan daiteke. Zenbat eta handiagoa izan lanagatik lortutako diru-sarrerak, orduan eta zerga-oinarri handiagoa izango da eta, beraz, zerga-tasa handiagoa izango da.

Nahiz eta errenta moduan berreskuratu (non %40ko deskontua ez den existitzen), berreskuratutako zenbatekoak zerga-sarrerak ere handitzen ditu eta zerga-tasa ere igotzen du.

Horregatik garrantzitsua da erreskate-plan on bat ezartzea BGAn metatutako zenbatekoaren arabera, eta kobratu beharreko erretiro-kopuruaren arabera.

Nola jakin BGAEn ekarpenak egitea merezi duen

Nola jakin dezakegu BGAEn ekarpenak egitea merezi duen ala ez? Bi modu daude: lehenengoa, norbere egungo diru-sarrerak konparatzea erretiroa hartzerakoan espero duzunarekin (BGAEa erretiroan bueltan jasotzeko asmoa baduzu). Ordezkapen-tasa adierazle bat da, pentsio publikoarekin kobratuko duzun azken soldataren ehunekoa neurtzen duena; hau da, etorkizunean pentsioa zein izango den neurtzen du.

Espainian, ordezkapen-tasa altua da inguruko beste herrialdeetakoarekin alderatuta. OECD Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen datuen arabera, Espainian ordezkapen-tasa, zergak kenduta, %72,3koa da OECDko herrialdeen batez besteko %49aren aldean. Horrela, zure azken soldata urteko 30.000 eurokoa izango balitz, urteko pentsioa 21.690 eurokoa izango litzateke batez beste. Kasu horretan, ohikoa litzateke orain BGAEri ekarpena egiteak konpentsatzea, zergen ordaina gutxituko delako. Eta etorkizunean, BGAE berreskuratzean, pentsioa gaur egungo soldata baino txikiagoa izango denez, zure zerga-tasa ez da hain altua izango gaur egungokoarekin alderatuz. Edozein kasutan, BGAE erreskate plan on bat egin behar duzu, dituzun gainerako diru-sarrerak aztertuz.

Lehenengo modua da norbere egungo diru-sarrerak konparatzea erretiroa hartzerakoan espero duzunarekin; bigarrena erreferentzia gisa gehienezko pentsioa hartuta

Bigarren modua da erreferentzia gisa gehienezko pentsioa hartuta. Zure soldatak 2024an Espainiako erretiro-pentsio maximoa gainditzen badu (gaur egun 44.450 eurokoa da), merezi du orain BGAEri ekarpena egiteak, arestian esandakoagatik: erretiroan, zure zerga-tasa ez da hain altua izango, gaur egungokotik aldenduta. Hori, ordea, aldatu egiten da zure BGAEa lehen diru-sarreratik 10 urtera berreskuratzeko asmoa baduzu. Jakina, erreskatea egindako momentuan BGAEri ekarpena egin zenion unean baino gehiago irabazten baduzu (zerga-oinarri handiagoa baduzu), orduan aurreztutakoa baino zerga gehiago ordainduko duzu.

Ohiko etxebizitzaren maileguen amortizazioan, lehen adierazi bezala, BGAEren ekarpena zerga-oinarriari kentzen zaio zerga-tasa aplikatu aurretik. Etxebizitza nagusiaren mailegua itzultzeko ekarpena zerga-oinarriarekiko kenkaria den arren, zerga-tasa aplikatu ondoren kentzen da. Hori hala izanik ere, ez da beharrezkoa gero zergak ordaintzea, ez baita berreskuratzen. Horri esker, BGAErako ekarpena baino karga txikiagoa du kenkariak.

Beraz, gure hurrengo pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren aitorpenean aurrezteko, lehenik eta behin gure ohiko bizilekuko mailegua amortizatu behar dugu, eta, bigarrenik, BGAEri ekarpena egingo diogu, baldin eta gaur zergetan aurrezten duzuna erreskatean ordainduko duzuna baino handiagoa bada.

Gehienezko ekarpenak eta bestelako mugak

Esanak esan, bi ekintza horiek muga batzuk dituztela kontuan izan behar da. Lehenengoa da gehienezko ekarpena ohiko etxebizitzako maileguan urteko 8.500 eurokoa dela, eta % 18ko kenkaria izango duela, hau da, 1.530 euro/urteko. 30 urtetik beherakoentzat eta familientzat kenkari hori %23koa izango da, hau da, 1.955 euro/urteko. Zenbateko handiagoa ematen baduzu, soberakina ezin izango da hurrengo urteetan kendu. Ez da kengarria izango, besterik gabe.

Bigarrena, BGAErako gehienezko ekarpena murrizketa-muga orokorra 5.000 eurokoa da urteko ekarpen pertsonaletarako, eta 8.000 euro enpresen ekarpenen baturagatik. Gizarte Segurantzako sistemetarako kotizazioen eta enpresa kuoten murrizketen baterako muga 12.000 eurokoa izango da urtean. Enpresen ekarpenak murrizten dira lehenik, eta ondoren pertsonalak.

BGAErako gehienezko ekarpena murrizketa-muga orokorra 5.000 eurokoa da urteko ekarpen pertsonaletarako, eta 8.000 euro enpresen ekarpenen baturagatik

Hirugarrena, BGAErako gehiegizko ekarpenak ondoko 5 urteetan murriztu ahal izango dira, betiere soberakinak muga ekonomikoak gainditu ez baditu edo zergaduna erretiroan ez badago. Salbuespena: 2014. urtea baino lehenagoko urteetako gehiegikeriak murriztu daitezke erretiroan egon arren.

Laugarrena, BGAErako ekarpenak berreskuratzea beti laneko diru-sarrerak dira. BGAE batetik (edo borondatezko gizarte segurantzako beste sistemaren bat) kontingentziaren batengatik jasotako pertzepzioak (nahiz eta heriotza-kontingentziagatik kobratzen diren kasuetan) lan-sarreratzat hartuko dira Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan.

Bosgarrena, murrizten ez dena ezin da murriztu. Jasotako onurak bere osotasunean zergapetuko dira, inola ere murriztu ezin izan diren kuoten eta kotizazioen gainditzei dagozkien zenbatekoetan murriztu ezin izan direnak. Seigarrena, erreskatatzea errenta moduan. Kobratzen diren ekitaldietako bakoitzari dagokion Zergaren zerga-oinarri orokorrean %100 integratuko dira.

Prestazio horiek kapital moduan jasotzen badira lehenengo ekarpena egin zenetik bi urte baino gehiago igaro ondoren, zerga-oinarri orokorrean sartu beharreko zenbatekoa, epe hori behar ez den ezintasun edo mendekotasun prestazioen kasuan izan ezik

Zazpigarrena, kapital moduan jasotako berreskuratzeak. Prestazio horiek kapital moduan jasotzen badira lehenengo ekarpena egin zenetik bi urte baino gehiago igaro ondoren, zerga-oinarri orokorrean sartu beharreko zenbatekoa, epe hori behar ez den ezintasun edo mendekotasun prestazioen kasuan izan ezik. Zergaren %60koa izango da (300.000 euroko mugarekin) 2014ko urtarrilaren 1etik aurrera kontingentzia bakoitzeko, jasotako prestazio bakarrean. Lehenengo prestazioa soilik integratzearen muga kontingentziaren araberakoa da, eta ez produktuaren edo babes sistemaren araberakoa. %60ko integrazio-ehunekoa aplikatzearen ondorioetarako, araudiak tratamendu unitarioa ematen die BGAEetatik, Pentsio Planetatik, Gizarte Segurantzako Mutualitateetatik, Gizarte Segurantzako plan korporatiboetatik, aseguratutako planetatik eta mendekotasun-aseguruetatik jasotako kopuruei. Edozein kontingentziagatik prestazioa (edo borondatezko bajagatik aurrerapena) 2014. urtea baino lehenagoko urtebetean gertatu bada eta kontingentzia bereko prestazioa azken horren ondorengo urtebetean gertatzen bada, %60ko integrazioa aplikatu ahal izango da bi zenbatekoetan.

Zortzigarrena, prestazio edo berreskuratze mistoak (edozein motatako diru-sarrerak kapital moduan karga bakarrarekin konbinatuz). Adierazitako ehunekoa, % 60, kapital moduan egindako bilketari bakarrik aplikatuko zaio eta lehen ikusitako muga berberak izango ditu.

Bederatzigarrena eta azkena, berreskuratzea egiteko kontingentzia: heriotza, erretiroa, ezintasuna, iraupen luzeko langabezia, gaixotasun larria, mendekotasun larria edo menpekotasun handia, lehenengo ekarpenetik 10 urte igaro ondoren borondatezko baja ematea.