Iñaki Ruiz: "Aldaketa bat gertatzen ari da ekonomisten lan egiteko moduan"

Iñaki Ruiz Ekonomistak Ekonomisten Euskal Elkargoko presidenteak baikortasunez begiratzen dio urte berriari, baita inflazioarekin kontrajarrita enpleguak eusteko izan duen moduari. Hala ere, alderdi geopolitikoan dagoen ziurgabetasunak kezkatzen du.

Zein da zuentzat 2023ko albiste ekonomiko garrantzitsuena? Zergatik?

Zaila da guztien artean albiste esanguratsurik aukeratzea 2023an, baina aukeratzekotan inflazioa eta enplegua binomioarekin geratuko nintzateke. Inflazio handiko ingurune batean, eredu ekonomikoek enplegua ahulduko zela aurreikusi zuten, baina errealitateak erakutsi digu, beste behin ere, inflazio-maila altuetan mantendu arren, enpleguak, gure ingurunean ez ezik, Europako gainerako herrialdeetan ere portaera ona izan duela.

Horrek esan nahi du eskaria mantendu egin dela, prezioak igo diren arren. Hala ere, inflazioaren igoerak, nahiz eta termino erlatiboetan txikiagoa den 2022ko datuekin alderatuta, soldaten igoeraren presioak gero eta presentzia handiagoa izatea ekarri du sektore guztietan. Ez da oso ulergarria enpresek emaitza hobeak lortzea eta emaitza horiek langile klaseari soldata hobeagoetan ez helaraztea.

2024ra begira titular edo albiste hori moldatu ahalko bazenu, zein nahiko zenuke titularra edo albistea izatea?

2023a jasaten ari garen eta zuzenean eragiten diguten bi gerrek markatu dute. 2024rako, bi gerrak amaitzea gustatuko litzaiguke. Hori gertatuko balitz, munduko egoera ekonomikoa nabarmen hobetuko litzateke, enpresetako inbertsioak eusten ari baitira, alderdi geopolitikoan dagoen ziurgabetasun handiagatik. Inbertsiorik ez badago, epe ertainean enplegua uzkurtu egingo da, eta gizarteari eragingo dio.

"Ekonomistek eskaini behar duten balio-zerbitzua gehiago bideratu behar da aholkularitzara, bai ezagutza ekonomiko-finantzarioari dagokionez, bai ezarpen teknologikoei dagokienez"

Nola ikusten duzue 2024?

Baikor ikusten dugu. Interes-tasen ikuspegitik, kalkuluen arabera, mesetara iritsi gara, eta epe laburrean tasak jaisteko aukerarik ez dagoen arren, enpresen eta familien finantza-kostuak lasaiago zenbatetsi ahal izango ditugu. Bestalde, uste dugu enpleguak gero eta tentsio handiagoak izango dituela langile faltagatik, eta, alde horretatik, soldatak igo egingo direla ezinbestean.

Nire ustez, enplegua izango da 2024an eta datozen urteetan aurre egin beharreko erronketako bat, enpresei gero eta gehiago kostatzen baitzaie eskulan kualifikatua aurkitzea, eta eskulana txertatzeko formuletan pentsatu behar dugu. Alde batetik, eskaintza eskariarekin lotuz eta langabezian dauden pertsonek lan-merkatuan sartzeko beharrezko kualifikazioak azkar lor ditzaten ahalbidetuz, eta, bestetik, etorkinak gure lan-merkatuan sartu ahal izateko dugun arazoa konponduz.

Ziurgabetasuna da nagusi, trantsizioak gako dira, eta lehiakortasuna geroz eta handiagoa da. Testuinguru horretan, ekonomialarien profila aldatzen ari al da? Zein bilakaera ikusten duzue elkargotik datozen urteetara begira?

Ekonomisten lanbideari dagokionez, azken urteotan kontatu dugun bezala, aldaketa bat gertatzen ari da gure lan egiteko moduan, non, beste sektore askotan bezala, bi ondorio oso argi gertatzen ari diren. TicketBAI ezartzeak, adibidez, fakturazio, zergen likidazio eta abarreko prozesu asko automatizatzea dakar, eta, horren ondorioz, orain arte modu eskuzkoagoan egiten ziren lanak automatizatu egiten dira. Eta ekonomistek eskaini behar duten balio-zerbitzua gehiago bideratu behar da aholkularitzara, bai ezagutza ekonomiko-finantzarioari dagokionez, bai ezarpen teknologikoei dagokienez. Eta, bestalde, gaitasun profesionalei buruzko azken azterketan nabarmendu dugun bezala, ekonomialari batengan orain gehien eskatzen ari diren trebetasunek zerikusia dute autoikaskuntzarako gaitasunarekin, proiektuarekiko konpromisoarekin eta taldean lan egitearekin, enpresaren datuak maneiatzeko eta erabakiak hartzeko haren erabilera kudeatzeko gaitasunarekin, arreta berezia jarriz datu pertsonalen segurtasunean, eta printzipio etikoak, enpatia eta askotariko ikuspegiekiko errespetua dituzten profesionalekin.