Suak itzal ez daitezen

Ikuskizun piroteknikoak, su artifizialen bilduma handien kolore-leherketatik hasi eta suzko zezen ezagunenera arte, festa eta ospakizunaren sinonimoak dira. Tradizio handiagoarekin edo txikiagoarekin, kultura guztiek sua erabili dute jai elementu gisa. Zientzialariek eta artisauek suaren botere izugarria artifiziozko joko kontrolatu bihurtzen jakin dute. Eta horrela, gaur egun ez dago ikuskizun piroteknikorik antolatzen ez duen festarik herritarrak alaitzeko, haien itxura eta argitasunarekin. Euskadin urtero 250 piroteknia ikuskizun egiten dira, eta Espainiar estatuan 5.000 inguru.

Gaur egun, Valecea piroteknia fabrikazio prozesu osoa biltzen duen euskal fabrikatzaile bakarra da, bolbora beretik, kandelak, monotiroak edo karkasak ere egiten dituena. Hori guztia, gainera, eskuz egina. Valecea Piroteknia erreferentzia da mundu osoan. Haren kalitate kromatikoak eta bere koreografia piromusikalek nazioarteko sari ugari jaso dituzte Monakon, Triesten edo Coimbran, besteak beste. Aitor eta José Valdecantos Martinez de Lecea familiaren bosgarren belaunaldikoak dira. “Orain arte euskal enpresa sarea ezaguna izan da nazioartean bere industria indartsuaren pisu historikoagatik: makina-erreminta, forjaketa, automobilgintza eta aeronautika, besteak beste. Hemendik aurrera, zerura begiratzen hasi beharko da, industria 'ezezagun' baten irismena neurtzeko. Industria honek, ordea, Euskadi munduko erreferente nagusietako bat bihurtu du”, esan du Aitor Valdecantosek.

Munduari itzuli batzuk

Valdecantos anaiek 1876an sortutako familia enpresaren lekukoa jaso zuten. Berantevillako industrialdean du egoitza enpresak, eta hamar pertsonari ematen die lana une honetan. Han sektoreko Europako instalazio modernoenetako bat dute, efektu berriak eta ikuskizun handiak ikertzen eta garatzen dituena. Valecearen kolore gorria mundu osoan da ezaguna, eta beste piroteknia asko eskatzen dute. 146 urteko historian, gero eta garrantzia handiagoa hartu du pirotekniaren alorrean, eta Euskal Herriko enbaxadorerik onena bihurtu da mundu osoan. Produkzio guztiaren %80 esportatzen du, batez ere Europako merkatura. Udako denboraldian, 16-17 langile izatera iristen da.

Valecearen historia sendoa pertseberantzian eta lan gogorrean datza, eta “munduari bira batzuetan, beste leku batzuetan zer egiten den ikusteko”, dio Aitorrek. Gainera, “milaka ikerketa ordu daude; eta, azken belaunaldietatik uste sendoa dago berrikuntza eta nazioartekotzea funtsezkoak direla beti gure jardueran azken mailan egoteko”.

Artisautzatik 4.0 industriara

Valeceak asmo handiko plan estrategikoa du une honetan, bere produktuak nazioartekotzean eta bere negozio eredua artisautzatik (bere izateko arrazoiaren oinarria) 4.0 teknologia geldiezinera ikuspegi jasangarriarekin igarotzeko. “Izan ere, gure kasuan, fabrikaren kontzeptua hurbilago dago 4.0 industriatik, guztiok gure irudimenean petardoak eta suziriak fabrikatzeari buruz pentsatzen dugunean gordetzen ditugun etxola horietatik baino. Horren harira, bi piroteknia mota bizi dira orain: bata, tradizionala, jendeak su artifizialak deitzen dituena, eta, bestea, Valecearen apustua, ingurumena errespetatzen duten ikuskizun piromelodikoen alde egiten duena”, azaldu du Aitorrek. Izan ere, fabrika inguru natural baten erdian dago, eta bertan zakurrak, zaldiak eta bestelako animaliak bizi dira. “Leku horretatik, gure I+G+B sailak urteak daramatza gure produktu eta zerbitzuen kalitate gorenaren zerbitzura, eta, horretarako, hondakinak minimizatu, birziklatu eta inpaktu akustiko neutroa lortu behar da osasunerako”, gehitu du Aitorrek. “Artisau filosofia galdu gabe (ondo egindako gauzen mimoa eta zaintza), pixkanaka-pixkanaka teknologia adimenduneko ekoizpen-faseak hornitzen ari gara, lanik sentikorrena mekanizatu eta su artifizialen fabrikazioak dakartzan arriskuak gutxitzeko”, erantsi du Valdecantosek.

Aitor Valdecantos: “Bi piroteknia mota bizi dira orain: bata, tradizionala, eta, bestea, Valecearen apustua, ingurumena errespetatzen duten ikuskizun piromelodikoen alde egiten duena”

Gero eta zarata gutxiago

Aitorrek dio ikuskizun piroteknikoak iraunkorragoak izatea lortuko dela etorkizunean. “Kolorez betetako suak dira etorkizunari begirako joerak, baina gero eta gutxiago zaratatsuak. Hori ikusten ari gara Europan, bereziki Frantzian, botatzen duten guztiaren %80 ikuskizun piromusikalak baitira dagoeneko. Alde horretatik, gure aldetik garatzen ari garen produktu guztiak filosofia green batetik abiatzen dira, Valecearen balioen parte baita”. Ildo horretatik, Valeceako eco-friendly bildumak aurkezten duen sonoritatearen batez bestekoa 65 dB da, efektuaren metro batera, hau da, OMEk araututako (100 dB) zarata mailarekiko esposizio seguruaren azpitik, %35ekoa, betiere kirol ekitaldietan, gaueko lokaletan eta tabernetan, eta gehienez ere 15 minutuz. Su bilduma hau Arabako enpresaren hautaketa xehatu baten emaitza da, zaleek su artifizialak goza ditzaten, eta zaratarekiko sentikortasun berezia duten animaliei edo pertsonei inolako eragozpenik ez sortzeko.

Aitor Valdecantos: “Kolorez betetako suak dira etorkizunari begirako joerak, baina gero eta gutxiago zaratatsuak”

Euskal zigiluak aise bete du duela bi hamarkada kontinente zaharrean hasi zen nazioartekotzearen aldeko apustua. Gaur egun, Italia, Frantzia, Belgika, Portugal, Luxenburgo, Austria, Eslovakia, Polonia, Hungaria eta Suitzarentzat egiten du lan erregulartasunez. Familia ETE honek darabiltzan aurreikuspen ekonomikoek Europan erreferentziazko fabrikatzaile gisa finkatzea dakarte. Aitorren iritziz, “Euskadin artisau-lanak egiten jarraitu eta ondoren kanpoan saltzeko erabakia egokia izan da. Hori dela eta, bideak ildo beretik jarraitzera garamatza epe laburrean, gure filosofiari egokituko zaizkion merkatu-hobiak bilatzen saiatuz”.