Joko Olinpikoetan airearen kalitatea zaindu duen enpresa nafarra
Kunak 2012an jaio zen, eta Acoem eta World Athletics konpainiekin partaidetza eratu du
Kunak enpresak ingurumena zaintzeko, airearen kalitatea eta kutsaduraren merkaturako produktu eta irtenbide berritzaileak diseinatzen, fabrikatzen eta merkaturatzen ditu. Batez ere "erreferentzia" da gaur egun airean dauden gas, partikula eta usainen neurketarako, nazioartean aintzatespen handia lortuz. Estatu Batuetako Ingurumena Babesteko Agentziak (US EPA), Frantziako Ingurumen Agentziak, Osasunaren Mundu Erakundeak eta Nazio Batuen Ingurumen Programak (UNEP) hala aurkeztu dute.
60 herrialde baino gehiagotako bezeroekin eta bost kontinenteetan martxan dauden gailuekin, Kunak erreferentzia da gaur egun ingurumenaren jarraipenaren arloan garapen teknologikoan eta berrikuntzan, azken sei urteetan urteko batez besteko % 60 baino gehiagoko hazkundearekin.
Kunak 2012an jaio zen, herritarren bizi-kalitatea hobetzea ahalbidetuko duen aire garbiagoko mundu bat lortzeko helburuarekin. Bere istorioa bi telekomunikazio ingeniarien eskutik doa, Francisco Javier Fernández Huerta eta Francisco Javier Alonso Caballero. Orduan sortzear zeuden konektibitatearen eta IoT kontzeptuen aldeko apustua egin zuten.
Berrikuntza teknologikoari esker, konpainiak 2013an kaleratu zuen etxeko ur-kontsumoa neurtzeko gailu eramangarri baten lehen prototipoa
Bilbon jaiotakoa den Francisco Javier Fernández zuzendari nagusiak azaldu duen bezala, “urruneko eta sarrera zaileko eremuak monitorizatzeko eta kontrolatzeko gai diren soluzio teknologikoak garatzen eta fabrikatzen” hasi ziren, “datuak sare mugikor eta komunikazio hainbat protokoloren bidez transmititzeko eta gailu mugikor batetik edo webgune batetik jasotako informazioa ikusgai eta eskuragarri egiteko”.
Berrikuntza teknologikoari esker, konpainiak 2013an kaleratu zuen etxeko ur-kontsumoa neurtzeko gailu eramangarri baten lehen prototipoa eta lehen dataloggerra, K-101 deiturikoa. 2015ean aurkeztu zituen Cloud softwarearen lehen bertsioa eta Kunak AIR sentsoreetan oinarritutako lehen estazioak. Urte horretan Iruñean egin zen Life+ Respira proiektuan probatu ziren, hiriko airearen kalitatea aztertzeko bizikleten gainean jarrita.
Une horretatik aurrera, Kunakek hainbat diru-laguntza jaso zituen, gailu horietan oinarrituta proiektu teknologiko berritzaileak garatzera zuzendutakoak. Dagoeneko 2019an, Europar Batasuneko Horizon 2020 programak (1,5 milioi euroko diru-laguntzaz hornitua) Kunaki Smart Environment sistema "eskala handian garatu eta merkaturatzeko" aukera eman zion, kutsadura atmosferikoa neurtzeko irtenbide teknologikoa, hardwarez (Kunak solution AIR) eta softwarez (Kunak AIR Cloud web plataforma) osatua, mundu osoan "soluzio paregabea" bihurtuz.
Francisco Javier Fernández: “Ingurumenarekin erlazionatutako parametro kritikoak denbora errealean kontrolatzeko gai den teknologia berrienetako bat eskaintzen dugu, eta baita azpiegiturak ere"
Harrezkero, hobekuntza anitz eta etengabeak izan dira. Ingurumenarekin erlazionatutako parametro kritikoak (gasak, usainak, partikulak eta beste ingurumen-parametroak) denbora errealean kontrolatzeko gai den teknologia berrienetako bat eskaintzen dugu, eta baita azpiegiturak ere, gaur egun bost kontinenteetako 60 herrialde baino gehiagotan erabiltzen direnak.
“Dozenaka hiri, erakunde eta enpresa fidatu dira Kunaken airearen kalitateari buruzko informazioa emateko diseinatutako soluzio sortan”, gehitu du Fernándezek. Airearen kutsadura-maila denbora errealean kontrolatuz eta airearen kalitatea aztertuz, enpresak ingurumen-inpaktua murrizteko, jasangarritasuna hobetzeko eta etorkizun berdeagoa eta garbiagoa eraikitzeko elkarlanean ibiltzeko gai dira, pertsonen osasuna bermatuz eta horrela babestuz.
Ingeniariaren esanetan, konpainiak bere helburuari eusten dio beti bere bezeroei gaur egun teknologiak ahalbidetzen dituen datu zehatzenak eta fidagarrienak eskainita. "'Big data is the goal, but accurate data is the key' —datu handiak dira helburua, baina datu zehatzak gakoa— leloari jarraitzen diogu".
CEINen haztegitik Orkoienera
Fernándezen arabera, Kunak CEIN enpresa haztegian du jatorria: “Urte horietan egondako hazkundeak jauzi handia eman, maletak egin eta Iruñetik oso hurbil dagoen Orkoieneko instalazio berrietara joatea eskatzen zigun, bulego eta baliabide gehiagorekin, airearen kalitatea neurtzeko gailuen eskaera gero eta handiagoa zelako”. “Instalazio berriei esker, gure ahalmena eta gure zerbitzuak zabaltzeko aukera izan dugu”, esan du Kunaken sortzaileak. Enpresak kokapen hori aukeratu zuen “eraikinaren eta instalazioen ezaugarri teknikoengatik, sarbideagatik eta etorkizunean behar izanez gero zabaltzeko ahalmenengatik”.
Enpresaren produkzio-gaitasuna 2,5 biderkatu da, eta datozen hilabeteetan hazi egingo da ezartzear dauden ekoizpen-prozesu berriei esker
Azkenaldian, instalazioak handitu behar izan dituzte, gailuen eskaria asetzeko erabiltzen zuten espazioa bikoiztuz, tailer berri eta askoz handiago eta biltegi handiago bati esker. Hala, enpresaren produkzio-gaitasuna 2,5 biderkatu da, eta datozen hilabeteetan hazi egingo da ezartzear dauden ekoizpen-prozesu berriei esker.
Gaur egun, Kunakek 30 langile ditu guztira eta kideek espero dute datozen hilabeteetan langile kopurua zabaltzen jarraitzea.
Gas eta partikulen analisirako gailu berritzaileak
Enpresak hainbat aukera sortu ditu gas eta partikulen analisi zehatzaren bitartez ingurumenaren jarraipena gauzatzeko, irtenbide integral eta fidagarria eskaini asmoz. Haietako bat da Kunak AIR Pro, airearen kalitatearen monitorea, aldagai atmosferikoak denbora errealean neurtzeko eta kontrolatzeko. "Sistema modular eta malguetan oinarritzen da, eta edozein beharretara egokitu daiteke". Beste faktore batzuen artean aztertzen ditu tenperatura, hezetasuna, presio atmosferikoa eta ihintza puntua.
Bestalde, Kunak AIR Lite airearen kalitatea kontrolatzeko estazio trinkoa da. Kanpoko kutsadura maila neurtzeko eta kontrolatzeko modu "erraz, azkar eta merkea" eskaintzen du. Zehazki, partikulak eta gas kutsatzaileak neurtzeko aukera ematen du. Horrela, datu zehatz eta fidagarrietan oinarrituta egoera hobetzeko "neurri azkar eta eraginkorrak har daitezke”.
Azkenik, Kunak AIR Cloud datuak aztertzeko airearen kalitatea neurtzeko software profesionala da. Sentsore-sareak bildutako datu guztiak modu errazean aztertzeko aukera ematen du, erabaki-hartzea erraztuz.
Acoem eta World Athletics: funtsezko harremana
Acoemekin harremana Estatu Batuetako azoka batean hasi zen, non bi enpresatako arduradunek elkarlanerako aukeraz hitz egin zuten. Hortik aurrera, elkarrizketa zabalak izan ziren bi erakundeen artean banaketa akordioa lortu arte.
World Athleticsen kasuan (lehen IAAF Atletismo Federazioen Nazioarteko Elkartea izenez ezagutzen zena), harreman komertziala hasi zen “erakundeak honek 5 kontinenteetan (zehatzago, Australian, Mexikon, Etiopian, Japonian eta Monakon) instalatuko ziren airearen kalitate baxuko sentsoreak eskuratzeko nazioarteko lehiaketa abiarazi zuenean”.
World Athleticsen kasuan, harreman komertziala hasi zen “erakundeak honek 5 kontinenteetan instalatuko ziren airearen kalitate baxuko sentsoreak eskuratzeko nazioarteko lehiaketa abiarazi zuenean”
Kunak izan zen lehiaketako irabazlea World Athleticseko zientzialariek egindako proba baten eta ebaluazio batzuen ondoren, non sentsore mota horretako hainbat fabrikatzaile alderatu zituzten. Proba pilotua izan zen, pixkanaka mundu osoko proba eta ekitaldi ugaritan garatu dena, hala nola Parisko Olinpiar Jokoetan.
Herri Olinpikoan zabaldutako gailu guztiak Acoem eta World Athletics bazkideek instalatu zituzten. Tradizionalki, ingurumena eta airearen kalitatea kontrolatzeko sistemak herrialde aurreratu eta industrializatuetako hiri batzuetan ikus zitezkeen hiri-laborategi mota bat baino ez ziren. Zehazki, airearen kalitatearen erreferentziako estazioak ziren, Javier Fernándezek deskribatu dituen bezala. Milioi erdi euro inguruko kostua zuten, profesional aditu batek aldian-aldian mantentze-lanak behar zituten —horrek kostu gehigarri handiak suposatzen zituen— eta bolumen handia zuten, mugikortasuna ezinezko egiten zuena. Gaur egun Espainiako eta munduko hiri nagusietan 2-3 geltoki ikusteko aukera dago.
Airearen kalitatearako erreferentzia estazioa
Kunak-ek “airearen kalitatea neurtzeko modua irauli du bere berrikuntzei eta produktuetan ezarri duen garapen teknologikoari esker, instalatzeko oso erraza den soluzioa eskainiz, bolumen txikikoa, mantentze gutxikoa eta funtzionamendu guztiz autonomoa duena, neurketa konparagarriak eskainiz, kostu baxuago baten truke (10.000 eurotik behera)”.
Horrez gain, “haren tamaina txikia, eguzki-panel batekin funtzionatzea eta barne hartzen dituen haririk gabeko komunikazioak kontuan hartuta, hainbat puntutan jartzeko aukera ematen du, sare zabalagoa sortuz, horrela neurketa zehatzak eta airearen ikuspegi errealistagoa eskainiz. kalitatea arnasa hirietan kalez kale”.
Patentatutako teknologia
Kunaken berritasun nagusietako bat da “gas-kartutxo trukagarrien sistema patentatua da, sektorean aurrekaririk gabeko berrikuntza teknologikoa, nazioartean hainbat sari eta aintzatespen lortu dituena”. Berrikuntza horri esker, “merkatuan dauden gainerako produktuek ez bezala, bezeroek ez dituzte gailuak fabrikara bidali behar gasak ordezkatzeko, kalibrazioak egiteko edo mantentze lanak egiteko”.
Bere Plug & Play sistemari esker, “bezeroak ordezko kartutxo berri bat jasotzen duenean, kartutxo zaharra kendu besterik ez du, berria sartu, gailu berak automatikoki detektatu eta konfiguratzen du”.
Kunaken berritasun nagusietako bat da “gas-kartutxo trukagarrien sistema patentatua da, sektorean aurrekaririk gabeko berrikuntza teknologikoa, nazioartean hainbat sari eta aintzatespen lortu dituena”
Berrikuntza horiek eta Kunakek diseinatutako gailuen ezaugarriek aukera eman dute izaera anitzeko proiektu anitzetan erabiltzeko. Adibidez, gailu hauek ikerketa zientifiko anitzetan erabili izan dira. "Horrek frogatzen du neurketak zehatz-mehatz egiteko duten fidagarritasuna,ikertzaileentzat balio handikoa”.
Halaber, teknologia hori erabili dute PNUMAk (Nazio Batuen Ingurumen Programak), OMEk (Osasunaren Mundu Erakundea) edo World Athleticsek (Atletismo Federazioen Nazioarteko Elkartea). 2018tik daude konprometituta Kunakekin airearen kalitatea munduan zehar hainbat kirol-ekitalditan neurtzeko, orain arte teknologia tradizionalekin ezinezkoa zena. “Posible izan da bere tamaina trinkoari, funtzionamendu autonomoari eta mugikortasunari esker, baita Kunak gailuen neurketen fidagarritasunagatik ere”, ziurtatu du ingeniariak.
Kartutxo sistema patentatua "funtsezko faktorea" izan da teknologia hori erosteko. “Gure bezeroetako askok errezeloa edukitzen zuten mota honetako sentsoreak probatzeko, sentsoreak mantentzeko eta kalibratzeko zailtasunak zirela eta, noizean behin fabrikara bidali behar izateagatik, neurketak denbora luzez utziz”, argitu du enpresako zuzendariak. Baina hori “jada ez da arazo bat" Kunaken berrikuntzari esker.
Nafarroan eginiko teknologia
“Kunaken tokiko eta nazioko ekonomia laguntzen saiatzen gara”, adierazi du Fernándezek. “Horrela, gure ekoizpen prozesuetarako tokiko hornitzaileengan oinarritzen saiatu gara: momentu honetan mekanika guztia Nafarroan egiten da, karkasen injekzioa beste erkidego batean eta elektronika Espainiako beste probintzietan”, gehitu du.
Kunak 2021ean esportatzen hasi zenetik, salmentak esponentzialki hazi dira. Harrezkero, Kazakhstan, Angola, Israel, Brunei, Benin, Hegoafrika, Oman, Islandia eta Kuwait bezalako herrialde ezohikoetara esportatu du, eta herrialde kopuruak hazten jarraitzen du. 2024 urterako, bazkide berriekin hainbat akordio sinatzearen ondorioz, askoz herrialde gehiagotara esportatzea espero dute: "potentzialki 150 herrialde baino gehiagotan ordezkaritza komertziala izatea”, bukatu du.