'Revolving' txartelak: kreditu 'erraza', %30erainoko interesekin porrotera eraman zaitzakeena

Carrefour, Cepsa, Mastercard, Wizink... Revolving txartelen sare handia osatzen duten enpresa zerrenda benetan zabala da. Produktu horrek bankuen eta marka handien arteko lotura gisa balio du, erosketak malgutzeko sistema bat ezartzeko. A priori, ideia ona; izan ere, FLOA barometroa bezalako azterlanen arabera, espainiarren %58k produktu baten erosketa hiru edo lau ordainketatan zatitzea planteatzen du. Bestalde, Klarna bezalako enpresek lineako eskaeretan eskaintzen dute zerbitzu hori, interesik gabe (gehienez hiru ordainketa). Dena den, revolvingen arazoa letra txikian dago: txartel horiek interesak dituzte, ia %30era iristen direnak zenbaitetan, eta horrek, askotan, gainzorpetzea eragiten dio bezeroari.

Hasieran, ideia hori Estatu Batuetan sortu zen, produktu edo zerbitzu jakin batzuk produktu edo zerbitzu horiek eskuratu ezin zituzten herritarren segmentuetara hurbiltzeko helburuarekin. Hori bai, zorra epe zehatz batean kitatu beharrean, revolvingek etengabe berritzen dute. Baina zergatik? Kasu honetan, bezero askok erosketa bat baino gehiago finantzatzeko kontratatzen dituztelako. Hori da supermerkatuen kasua, adibidez. Bezero batzuek txartelak modu malguan erabiltzen dituzte erosketak ordaintzeko, interesek sortzen duten gastu handiaz ohartu gabe. "Arazo nagusietako bat da ordainketa bakoitzean oso kapital gutxi amortizatzen dela", azaldu du Jorge Fernández AF Legis bulegoko bazkideak. Abokatu-bulego batzuek dagoeneko ebatzi dituzte txartel horien abusuzko 200 kasu baino gehiago.

"Ordaintzen ez den guztia berriro sartzen da kapitalean, eta interesen interesak sortzen dira"

Baina, zalantzarik gabe, bezero batek kuota bat ordaintzeari uzten dionean sortzen da arazo handiena. "Ordaintzen ez den guztia berriro sartzen da kapitalean, eta interesen interesak sortzen dira", adierazi du Fernandezek. Gertaera horrek gainzorpetzea dakar, eta, horren ondorioz, kontsumitzailea zerbitzuaren "betiko bezero" bihurtzen da, eta urteak behar izaten ditu konpromisoa kitatzeko. "Larrialdi egoera bati edo agian aurreikusi gabeko gastu batek eragindako likideziarik ezari aurre egiteko pentsatuta daude", zehaztu du Gemma Roig Caixa d 'Enginyerseko negozio garapeneko zuzendariak. Kataluniako banketxeak revolving metodoa eskaintzen du hiru kreditu-txarteletan, nahiz eta "ez dagoen % 100eko revolvingik".

Baldintza horiekin, zaila dirudi pertsona batek sisteman sartzea onartzea, baina abokatuak ohartarazi du horiek aurkezteko modua bat-batekotasunetik sortzen dela. "Saltzaile bat merkataritza-gune batean zuregana joan eta txartelaren onurei buruz hitz egiten dizunean gertatzen den egoera tipikoa da. Hilean 30 edo 40 euroren truke erosketa batzuk egin ditzakezula esaten dizute, oso kopuru txikia, baina deabrua letra txikian dago ", gaineratu du. Bere bulegoak %26,8ra arteko interesak dituzten kasuetan lan egin du, nahiz eta zenbait kasutan kopuru hori gainditzen duten. Hala ere, ohikoena da "%20 eta %22 arteko interesetan" aurkitzea.

Zer dio legeak?

Arau-esparru zehatzago baten zain, Espainian revolving txartelei buruz dagoen erreferentzia bakarra Auzitegi Gorenaren 2023ko otsaileko ebazpen bat da, ebatzi zuena %23,9ra arteko interesak "ez lukurreriazkoak" zirela ebatzi zuena. Zehazki, txostenak ahalbidetzen zuen kontratua formalizatzeko unean finantza-erakunde guztiek mailegu horiek emateko eskaintzen zuten batez besteko tasa baino ehuneko sei puntu handiagoa izatea. "Lukurreria ikusteko, hitzartutako interesa merkatuko interes normala baino askoz handiagoa izatea eskatzen da; ez da nahikoa interes hori handiagoa izatea", deskribatu zuen.

Espainiako gobernua lege bat prestatzen ari da, bankuetan eta establezimenduetan gehiegikeriazko komisio jakin batzuk mugatzeko edo debekatzeko

Baina adituak ez datoz bat. "Interes horiek handiegiak direla ikusteko ere ez da abokatua izan behar", kritikatu du Fernandezek. Bestalde, Roigek azpimarratu duenez, "Espainiak berak ere identifikatu du %20tik gorako interesak ez direla aintzat hartu beharreko interesak". Izan ere, abusuzko kasuen ondorioz, Madrilgo gobernua lege bat prestatzen ari da joera hori geldiarazteko. A priori, testuak banku eta establezimenduetako komisio jakin batzuk mugatu edo debekatuko ditu, eta kontsumorako kredituari buruzko Europako Zuzentarauaren barruan kokatuko da lege hori. 2023an onarturiko Europako zuzentarau horrek 31. artikuluan ezarri zuenez, herrialde kide guztiek zehaztu behar dituzte kredituaren kostua murrizteko neurriak.

Neurrien artean, kontsumitzaileei "sinatu aurreko testak" bultzatzea proposatu du Fernandezek, kontratatzen ari direna ulertu dutela erakuts dezaten. Roigek ekimenaren egokitasuna partekatu du, behar bezala irakasteko "zein kasutan duen zentzua horrelako finantzaketa bat aplikatzeak". Caixa d 'Enginyersen zuzentarauak beste neurri bat iradokitzen du: gutxieneko kuoten murrizketak. "Guk 60 euro arteko gutxieneko zenbatekoa ordaindu behar dugu, edo prestatutakoaren %10. Gutxieneko zenbateko horietatik beherako eragiketa batek denboran asko luzatzea eragiten du ", azpimarratu du. Eta ohartarazi duenez, interesen ehunekoa murriztu arren, zenbateko horiek "zorpetze handia edo gainzorpetzea eragin dezakete oraindik".

Nazioarteko ispilua, jarraitu beharreko bidea

Revolvingak arautzeko legerik zehaztu ez duten arren, Fernandezek nabarmendu du bere abokatu bulegoak epaiketara eraman dituen "kasu guztiak" irabazi dituela. Guztira, bi milioi euro baino gehiago berreskuratu dira. "Gure bezeroek txartel horiek zer diren jakiten dutenean, berehala erabiltzeari uzten diote", dio.

Baina helburua etorkizunean bide judizialera jo behar ez izatea da. Horregatik, garrantzitsua da nazioartean zer egiten ari den jakitea. "Estatu Batuetan Kontsumitzailearen Finantza Babeserako Bulegoa dute. Zaintza sistema handiak ezarri dituzte, revolving txartelen erabilera handitu egin baita. Ez dute gehiegizko erabilerarik onartzen", azaldu du Roigek. Europan, aipatutako zuzentarauaren bidez, zenbait kasu ere berrikusten dira. "Salmenta-praktiken eta produktu horiek azaltzeko moduaren ikuskapenak egiten dizkigute", aitortu du Caixa d 'Enginyersen arduradunak.

Kontsumitzaileei "sinatu aurreko testak" bultzatzea proposatu du Fernandezek, kontratatzen ari direna ulertu dutela erakuts dezaten

Azkenik, Erresuma Batua ere aipatu du adibide gisa. "Bertan eskatzen zaio kontsumitzaileari oso argi izan dezala eragiketen eta egiten duen erosketa bakoitzaren azken kostuari buruzko informazioa", kontatu du. Azkenean, bakoitzak bere irizpidearekin erabaki beharko du revolving sisteman sartu ala ez, baina aktore guztiak bat datoz joko-arau argiak ezartzearen garrantzian.