Anaia nagusia kontrolatu nahian
Europako Parlamentuak berriki onartu du Europako Batasunean Adimen Artifizialaren (AA) erabileraren arriskuak mugatzeko akordioa, horren inguruko lehen arauak dituena eta 2026tik aurrera erabat aplikatzea aurreikusten dena.
Arau berriak arrisku-mailak eta eskalaren arabera izan behar diren murrizketak kategorizatzen dituen arriskuan oinarritutako ikuspegia eskaintzen du, eta berekin dakar arrisku-kasu "onartezinetan" debekatzea, hala nola, kategorizazio biometrikoko sistemak, aurpegi-aitorpeneko datu-baseak sortzeko irudiak ez bideratzea, emozioak ezagutzea, puntuazio sozialeko sistemak edo portaera manipulatzen duten sistemak.
Hala eta guztiz ere, salbuespen zorrotz batzuk daude aurreikusita, espazio publikoetan zaintza biometrikoko sistemak erabiltzea ahalbidetuko dutenak, betiere aldez aurreko agindu judiziala badago eta hertsiki definitutako delituen zerrenda baterako.
Gainera, denbora errealeko gainbegiratze biometrikoa bai denbora eta bai kokapen aldetik mugatuko da, eta hori bahiketaren, salerosketaren edo sexu-esplotazioaren biktimak modu selektiboan bilatzeko, mehatxu terrorista espezifiko bat saihesteko eta arauan jasotako delitu bat egin izanaren susmagarri bat aurkitzeko edo identifikatzeko soilik izango da.
Baimendutako AA sistemak baina, oso arrisku handikotzat jotzen direnak ere definitzen ditu, osasunean, segurtasunean, oinarrizko eskubideetan, ingurumenean eta zuzenbide-estatuan duten inpaktu handiagatik.
Bestalde, hauteskundeen emaitzetan eta boto-emaileen jokabidean eragiteko erabiltzen diren adimen artifizialeko sistemak ere arrisku handikotzat sailkatzen ditu eta herritarrek eskubidea izango dute kexak aurkezteko eta azalpenak jasotzeko beren eskubideei eragiten dieten arrisku handiko AA sistemetan oinarritutako erabakiei buruz.
Beste gakoetako bat fundazio-ereduetarako arau espezifikoak, hala nola ChatGPT edo DALL-E plataformak nola sartu izan da, Europako Batzordeak lehen erregulazio-proposamena aurkeztu ondoren argitaratu baitziren, eta, beraz, kapitulu hori garatzen joan da negoziazioan zehar.
Era berean, zehapenak aurreikusten ditu arauak betetzen ez dituztenentzat. 7,5 milioi euroko edo eragindako enpresen fakturazioaren % 1,5eko eta 35 milioi euroko edo fakturazio osoaren % 7 bitarteko isunak jarri ahal izango dira, arau-haustearen eta enpresaren tamainaren arabera.
Suposatzen da erregulazio berriaren helburua segurtasun-estandarrak eta oinarrizko eskubideen estandarrak ezartzea dela teknologia errepresio-, manipulazio- edo diskriminazio-helburuekin erabiltzea saihesteko, baina Europako Batasunaren lehiakortasuna oztopatzen duen hipererregulazio bat ekarri gabe.
Betiko moduan, orekan dago koxka eta praktikan eramango den erabileran, anaia nagusia kontrolpean edukitzeko.