Gizadia gizarte kolapsora doa?
Olduvairen teoriaren arabera, egungo zibilizazio industrialak gehienez ere ehun urteko iraupena izango zuen 1930etik aurrera zenbatuta. Ondorioz, 2030etik aurrera, gizateria pixkanaka itzultzen joango zen aurretik bizi izandako beste zibilizazio maila batzuekin aldera zitezkeen zibilizazio mailetara, eta mila urte barru amaituko zuen (K.o. 3000) ehizan oinarritutako kulturan, Lurrean duela hiru milioi urte zegoenaren antzekoa.
Teoria hori Richard C. Duncanek planteatu zuen 2005ean, energia-iturrien erabileran izandako esperientzian eta arkeologiarekiko zaletasunean oinarrituta, La teoría de Olduvai: Energía, población, y civilización industrial artikuluan. Olduvairen teoria bizi-kalitate materialaren igoerak eta jaitsierak definitzen du, hau da, energia-iturrien (E) ekoizpena, erabilera eta kontsumoa handitzearen edo gutxitzearen ondoriozko tasak, munduko populazioaren hazkundearekin (P) zatituta, CVM = E/P formularen bidez.
Teoria maximalista horretatik abiatuz, gizartearen kolapsoaren tesia sortu zen, "erakunde sozial eta kulturalen haustura" bezala ulertua. Nahiz eta gizarte-kolapsoa hasiera batean zibilizazio baten azken puntutzat hartu, fenomenoa zibilizazio horren aldaketa prozesuaren deskribapena baino ez zen izango, gizarteak, kolapsatzen direnean, berriro egokitu eta birsortzeko joera baitute, zibilizazio horien katarsi eta metanoiaren ondorioz, krisi baten ondorioz.
Krisitzat hartzen dugu "bilakaeraren mende dagoen errealitate antolatu baina ezegonkor baten edozein alderditan gertatzen diren aldaketen koiuntura". Krisi hitza grezierazko krínein aditzetik dator, "hautatu" esan nahi duena, eta beti dakar berekin mudantzaren kaosa. Krisi batek beti dakar gertaeren iragate lineala haustea; hautabide batzuk sortzen dira, eta horien artean aukeratu behar da. Labirinto horretatik irteteko, ezinbestekoa da bereizteko eta modu kritikoan pentsatzeko gaitasuna erabiltzea, il Poverello d'Assisik markatutako bideari jarraituz: "Behar dena egiten hasten da, gero posible dena, eta bat-batean ezinezkoa egiten ariko zara".
Krisiek pentsamolde berri bat hartzera eta egoera sozioekonomiko, kultural eta geopolitiko berrien aurrean jarrera proaktibo bat hartzera behartu ohi dute imajinario kolektiboa, eta horren ondorio onuragarriak izango dira erabilera faltagatik desagertutako balioak berraurkitzea, hala nola ahalegina, desazkundea, ekonomia zirkularra, auzolana, elkartasuna, ingurumenarekiko errespetua eta bizitzako utopia berri bat bilatzea.