Ekonomiaren aldetik kulturalki anitza eta eskubide digitalen aldeko apustu irmoa duen Europar Batasunean, egiturazko gabezia bat dago, eta zaila da alde batera uztea: Europak ez du berezko sistema eragile hedaturik. Ameriketako Estatu Batuetan Microsoft, Apple edo Google bezalako erraldoiak ugaritzen ari diren bitartean, Europa kanpoko irtenbideak hartzera behartuta dago, horrek dakartzan arriskuekin eta kostuekin.
Mendekotasun teknologiko horrek premiazko galderak planteatzen ditu tentsio geopolitikoen, zaintza digitalaren eta subiranotasun informatikoaren garaian: berreskuratu al dezake Europak bere azpiegitura digitalaren kontrola? Proiektu berri batek, EUOSek bezala, gidatu dezake aldaketa hori?
Europa ez da beti sistema eragileen garapenetik kanpo egon. 1980ko hamarkadaren amaieran, Erresuma Batua aitzindaria izan zen
Europa ez da beti sistema eragileen garapenetik kanpo egon. 1980ko hamarkadaren amaieran, Erresuma Batua aitzindaria izan zen RISC OS sistemarekin, Acorn Computersek bere Archimedes ordenagailuentzat garatutako sistemarekin. Sistema hori iraultzailea izan zen bere eraginkortasunagatik eta gaur egun telefono mugikorretan eta ordenagailuetan dauden ARM prozesadoreak aprobetxatzen lehenetarikoa izateagatik. Britainia Handiko hezkuntza-sisteman oso hedatua, RISC OS tokiko berrikuntzaren adibide argia izan zen ikuspegi globalarekin.
Urte batzuk geroago, Europa berriro nabarmendu zen Symbian OSekin, Psion britainiarrak EPOK gisa sorturikoa eta Nokia finlandiarrak sustatua. Urteetan, Symbian izan zen telefono mugikorretan gehien erabili zen sistema eragilea, Nokia, Sony Ericsson edo Samsung markekin. Milioika gailutan integratuta izan zen. Hala ere, estrategia komun baten faltak eta Apple eta Google buru dituzten ekosistema mugikor berrien presioak behera eraman zuten.
2004an, Ubuntu iritsi zen, Erresuma Batuko Man uhartean egoitza zuen Canonical Ltd-ek garatutako Linux banaketa. Ubuntu software librearen sarrerako ate bihurtu zen milaka erabiltzaile eta gobernurentzat, bere ikuspegi irisgarri, profesional eta moldagarriari esker. Oraindik ere munduko erreferenteetako bat da hezkuntza- eta administrazio-inguruneetan.
Europarrek erabiltzen dituzten sistema eragileen %100 enpresa estatubatuarrek kontrolatzen dituzte
Gaur egun, europarrek beren gailu pertsonaletan, bulegoko ordenagailuetan eta terminal mugikorretan erabiltzen dituzten sistema eragileen %100 enpresa estatubatuarrek kontrolatzen dituzte. Microsoftek, Applek eta Googlek eguneraketen erritmoa markatzen dute, estandarrak ezarrita. Negozio-ereduak ere definitzen dituzte. Europak ez du, ez hitzik, ez botorik, milioika herritar eta administraziori eragiten dieten erabaki teknologikoetan. Egoera hori ez da mendekotasun teknologiko kontua soilik. Kostuei dagokienez ere gertatzen da: administrazio publikoek lizentziak, harpidetzak eta tresna itxiak ordaindu behar dituzte ofimatika bezalako oinarrizko zereginetarako. Datuen eta prozesuen gaineko kontrolik ezak zalantzan jartzen du Europako segurtasun digitala.
EUOS: kontrola berreskuratzeko aukera bat
Egoera horren aurrean, EUOS izeneko Europako ekimen bat sortu da, Linuxen oinarritutako sistema eragile bat garatzeko helburuarekin, administrazio publikoetan, azpiegituretan, unibertsitateetan eta ikastetxeetan erabiltzeko. Europar Batasunaren proiektu ofiziala ez den arren, erakundeen babesa bilatzen du, eta kostuak murrizteko, pribatutasuna babesteko eta independentzia teknologikoa indartzeko funtsezko tresna gisa planteatzen da. EUOSek aukera irekia, segurua, elkarreragingarria eta europarra proposatzen du, kanpoko hornitzaileen mende egon gabe erakundeen funtsezko beharrak asetzeko gai dena. Bere diseinu modularrak eta lehendik dauden azpiegiturekin duen bateragarritasunak hautagai ezinhobea bihurtzen dute eredu pribatibo nagusietatik aldendu nahi dutenentzat.
Subiranotasun teknologikoa ez da harrotasun kontua bakarrik, behar estrategikoa baizik
Europak historia, talentua eta esperientzia ditu sistema eragileen garapenean. RISC OSen sistematik hasi eta Symbian-en lidergo mugikorreraino edo Ubunturen software librearekiko konpromisoraino, kontinenteak berrikuntzak egin ditzakeela erakutsi du. Aldea, orain, testuinguruan dago: subiranotasun teknologikoa ez da harrotasun kontua bakarrik, behar estrategikoa baizik. EUOS izan liteke Europak ekosistema digital propioa eraikitzeko lehen urratsa.