Urteetan, Twitter mikrobloggingerako erreferentziazko plataforma izan zen. Espazio horretan, kazetariek, politikariek eta beste edozein erabiltzailek aukera izan zuten informazioa unean bertan partekatzeko jarraitzaileekin eta berehala informatuta egoteko. Hala ere, Elon Muskek sare soziala erosi eta X izena jarri zionetik, ekosistema izugarri aldatu da. Moderazioa desagertuta, gorroto-mezuak eta desinformazioa nagusitu dira, eta algoritmoak edukirik polemikoenak lehenetsi ditu. Egoera horren aurrean, erabiltzaile askok Twitterren jatorrizko espiritua berreskuratu nahi duten plataforma berrietara migratzea erabaki dute, nahiz eta ikuspegi desberdinak izan. Mastodon, Threads eta Bluesky dira mikrobloggingaren etorkizunaren aldeko borrokaren lehiakide nagusiak.
Sare sozialen segmentu honetan Twitterrek duen monopolioak eztabaidaezina zirudien, baina azken urteotan ikuspegi berritzaileak dituzten alternatibak sortu dira. Horietako bakoitzak abantailak eta desabantailak eskaintzen ditu, erabiltzaile motaren eta lehentasunen arabera.
Sare sozialen segmentu honetan Twitterrek duen monopolioak eztabaidaezina zirudien, baina azken urteotan ikuspegi berritzaileak dituzten alternatibak sortu dira
Mastodon da aukera deszentralizatuena. 2016an sortua, eredu federatu baten arabera funtzionatzen du, non erabiltzaileek aukera dezaketen zein instantziatan erregistratu, bakoitzak bere neurrian eta komunitate arauekin. Kode irekiak eta instantzien artean migratzeko aukerak izaera demokratikoa indartzen dute, baina egitura nahasia izan daiteke sare sozial tradizionalagoetara ohituta daudenentzat. Pribatutasuna da bere indarguneetako bat, nahiz eta aldatu egiten den instantzia baten edo beste baten erregistratuta egon. Euskal Herrian, esaterako, instantzia ezagunena mastodon.eus da, non euskal komunitateak eztabaidarako eta dibulgaziorako bere espazioa aurkitu duen.
Threads, aldiz, Mastodonen antitesia da. Metak garatu zuen 2023an, eta aukerarik masiboena eta irisgarriena da, Instagramekin integratu baita. Horrek aukera eman dio milioika erabiltzaile azkar erakartzeko. Izan ere, Instagramen kontu bat dutenek beren jarraitzaileak inportatu ditzakete, eta Threadsera eraman, ahaleginik egin gabe. Hala ere, bere zentralizazioak eta plataformaren gaineko Metaren erabateko kontrolak pribatutasunari buruzko kezkak sortu dituzte. Metako beste produktu batzuekin gertatzen den bezala, datu-bilketa zabala da, eta beraz, informazio pertsonala babestea lehenesten dutenentzat gutxien gomendatzen den aukera da.
X utzi duten komunikabideek, erakundeek eta pertsonaia publikoek aukeratu duten plataforma izan da Bluesky
Bien arteko erdigunean dago Bluesky. 2023an Jack Dorseyk, Twitterreko sortzaileak, eta Jay Graberrek sortua, sare sozial horrek Twitter originalaren funtsa berreskuratu nahi du, baina protokolo deszentralizatu batekin. Bere interfazea intuitiboa eta Twitterren antzekoa da, eta horrek trantsizioa errazten die ikaskuntza-kurba handirik gabeko alternatiba bat bilatzen duten erabiltzaileei. Azken hilabeteetan, X utzi duten komunikabideek, erakundeek eta pertsonaia publikoek aukeratu duten plataforma izan da. X ez bezala, Blueskyk ez du aurrez definitutako algoritmo bat inposatzen, baina erabiltzaileek feed desberdinen artean aukera dezakete, eta horrek kontrol handiagoa ematen die kontsumitzen duten edukiari. Pribatutasunari dagokionez, oreka bat eskaintzen du kontrolaren eta deszentralizazioaren artean, nahiz eta alderdi horretan garatzen jarraitzen duen.
Etorkizun zatikatua ala irtenbide integratua?
Mikroblogging sare sozial berrien gorakada bada ere, ez dago garaile argirik Twitter ordezkatzeko lasterketan. Erabiltzaile batzuek dibertsifikatzea eta hiru plataformetan presentzia izatea erabaki dute, eta horrek zatiketa eragin du informaziora sartzeko eta beste erabiltzaile batzuekin elkarreragiteko moduan. Kontu askoren kudeaketa errazteko, OpenVibe bezalako tresnak sortu dira, feedak bateratzeko eta aldi berean Mastodon, Threads eta Blueskyn argitaratzeko aukera ematen duena. Era berean, Reeder bezalako RSSko agregatzaileak sare berri horietarako euskarria integratzen hasi dira, hainbat aplikazio erabiltzeko beharrik gabe sarbidea erraztuta.
Kontu askoren kudeaketa errazteko, OpenVibe bezalako tresnak sortu dira, feedak bateratzeko eta aldi berean Mastodon, Threads eta Blueskyn argitaratzeko aukera ematen duena
Mikrobloggingaren ekosistema monopolio izateari utzi dio, etengabe aldatzen ari den eremu bihurtu da. Moderazio laxoak eta Xren kontrol faltak erabiltzaile asko alternatiba berriak bilatzera bultzatu dituzte, bakoitza ezaugarri bereziekin. Mastodonek deszentralizazioaren alde egiten duen bezala, Threadsek masibitatearen alde egiten du eta Blueskyk bien arteko orekaren alde. Merkatuak oraindik ez du zehaztu zein izango den plataforma nagusi berria. Bitartean, erabiltzaileek hainbat aukerarekin esperimentatu eta kontu ugari kudeatu beharko dituzte panorama egonkortu arte. Mikrobloggingaren aro berri honetan, ziurtasun bakarra da X ez dela jada sektoreko errege eztabaidaezina.