Errenta aitorpena pertsona guztien betebeharra da. Bizkaiko kasuan, bertan bizi diren pertsona guztiak ez daude behartuta errenta aitorpena aurkeztera. Hala ere komeni izaten da jakitea zein kasutan egin behar den, Ogasunarekin ustekaberik edo arazorik ez izateko.
Arau orokorra argia da: lanagatik, jarduera ekonomikoengatik, kapitalagatik edo ondare irabaziengatik zergari lotutako errentak lortzen dituztenek aitorpena aurkeztu beharko dute. Hala ere, muga eta salbuespen batzuek betebehar horretatik salbuesten dituzte errenta apalagoak jasotzen dituztenak.
Salbuespen horiek adierazten dute aitorpena aurkeztera ez daudela behartuta lanetik soilik datozen eta urtean 14.000 eurotik gorakoak ez diren diru-sarrerak dituzten pertsonak. Muga hori 20.000 euroraino igotzen da baldintza espezifiko batzuk ematen badira, hala nola ordaintzaile bakar batentzat lan egin izana edo bigarren eta hurrengo ordaintzaileengandik jasotakoaren batura 2.000 eurora ez iristea. Azken kasu horretan, egoera batzuek aitorpena egitera behartzen dute, kopuru horietara iritsi ez arren. Adibidez, hainbat kontratu eduki izana, pentsio konpentsagarriak jasotzea, behar bezalako atxikipenik jaso ez duten diru-sarrera aldakorrak jasotzea edo Ogasunak antzematea atxikipenak behar bezala ez direla sartu.
Diru-sarreren maila jakin batera ez iristeagatik aitorpena egin behar ez dela dirudien arren, funtsezkoa da zirriborroa ondo berrikustea
Halaber, urtean 1.600 eurotik beherako kapital-etekinak edo ondare-irabaziak (nahiz eta salbuetsita egon) izan dituztenek ere ez dute aitorpena egin beharrik izango, betiere bien arteko gehiketa aintzat hartuta.
Laburbilduz, diru-sarreren maila jakin batera ez iristeagatik aitorpena egin behar ez dela dirudien arren, funtsezkoa da zirriborroa ondo berrikustea. Batez ere, ondo berrikustea ez zaudela aitorpena aurkeztea eskatzen duten kasuetako batean. Zalantzarik izanez gero, profesional bati edo Foru Ogasunari berari galdetzea komeni da.
Nola kalkulatzen da PFEZ Bizkaian?
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ) bi bloke handiren inguruan egituratzen da, orain arteko artikuluetan ikusi bezala: oinarri orokorra eta aurrezkiaren oinarria. Bakoitzak diru-sarrera mota desberdinak biltzen ditu eta bakoitza bere eskemarekin zergapetzen da.
Oinarri orokorrean sartzen dira sarrera ohikoenak: soldatak, pentsioak, alokairuak, jarduera ekonomikoak eta baita ondare irabazi batzuk ere. Lehenik, zerga-oinarri orokorra kalkulatzen da, etekin horiek guztiak integratuta eta konpentsatuta. Oinarri horren gainean hainbat murrizketa aplikatu daitezke (pentsio planei egindako ekarpenengatik, pentsio konpentsagarriengatik edo baterako tributazioagatik), oinarri likidagarri orokorra sortuta. Oinarri hori tasen eskala progresibo batekin kargatzen da. Zerga tasa aplikatzearen emaitza kuota orokorra izango da.
Kuota osoa loinarri orokorraren eta aurrezki oinarriaren kuoten arteko batura da. Kopuru horri kenkariak kentzen zaizkio
Aurrezkiaren oinarriari dagokionez, banku-interesak, dibidenduak eta akzioak edo higiezinak saltzeagatiko irabaziak biltzen ditu. Urte bereko edo aurreko urteetako errendimenduak eta galerak integratuta eta konpentsatuta kalkulatzen da, aurrezkiaren oinarri likidagarria zehaztuta. Oinarri hori eskala propio batekin kargatzen da, alegia, ez da eskala orokorrean erabiltzen den berdina: %20tik %25ra bitarteko tasak aplikatzen dira. Horren emaitza aurrezkiaren kuota bezala ezagutzen da.
Biak azalduta, zergaren azken kalkulua honela gauzatzen da: kuota osoa lehen aipaturiko bi kuoten batura da. Kopuru horri kenkariak kentzen zaizkio (familia, etxebizitza, ezgaitasun, dohaintza eta abarrengatik) kuota likidoa lortzeko. Kuota likidoak ezin du inoiz 0 baino txikiagoa izan. Azkenik, urtean zehar egindako atxikipenak eta konturako sarrerak kentzen zaizkio kuota likido horri. Honela jakingo duzu dirua ordaindu behar duzun ala itzuli egin beharko dizuten. Hor argi ikusten da jakin beharreko gauza garrantzitsuenetako bat. Ogasunak ez dizu inoiz zuk ordaindutako atxikipenak baino gehiago itzuliko.
Zer diru-sarrera aitortu behar ditut?
Errenta aitorpenaren funtsezko alderdietako bat da jakitea zein diru-sarrera sartu behar diren. Bizkaian, pertsona zergadunek lortutako errenta guztiak zergapetzen ditu zergak, errenta horiek non sortu diren edo ordaintzailea nongoa den kontuan hartu gabe. Hor sartzen dira ohiko diru-sarrerak eta hain ohikoak ez diren beste batzuk ere. Denak hartu behar dira kontuan.
Errenta motarik ohikoena lanaren etekina da. Hor sartzen dira soldatak, pentsioak, langabezia prestazioak edo lan pertsonal batengatik jasotako edozein ordainsari. Gauzazko ordainsariak ere sartzen dira, hala nola, enpresako auto bat edo enpresak ordaindutako aseguru mediko bat erabiltzea. Zenbait kasutan, diru-sarrera horiek sortze aldi luzea badute, irregulartzat haru daitezke.
Pertsona zergadunek lortutako errenta guztiak zergapetzen ditu zergak, errenta horiek non sortu diren edo ordaintzailea nongoa den kontuan hartu gabe
Beste mota garrantzitsu bat dira kapitalaren etekinak. Bi bloke handitan banatzen dira. Batetik, kapital higiezina, etxebizitzen edo bestelako higiezinen alokairuengatiko diru-sarrerak barne hartzen dituena. Bestetik, kapital higikorra, banku kontuen interesak, dibidenduak, bizitza aseguruen etekinak edo finantza inbertsioen etekinak barneratzen dituena. Horiek guztiek zergak ordaintzen dituzte, baina berariazko arauak eta balizko kenkariak aplikatuta.
Jarduera ekonomikoak garatzen dituzten pertsonek ere (profesional autonomoek edo negozio txiki bat kudeatzen dutenek) beren jardueratik eratorritako diru-sarrerak aitortu behar dituzte, dagozkien gastu kengarriekin eta aplikatu beharreko zenbatespen erregimenarekin. Gainera, nahitaezkoa da eragiketa ekonomikoen erregistro liburu bat eramatea eta urtean zehar ordainketa zatikatuak aurkeztea.
Errenta aitorpena ez da soldatara mugatzen. Beste diru-sarrera asko ere kontuan hartu behar dira, eta horiek ezagutzea ezinbestekoa da zerga behar bezala aurkezteko
Azkenik, ez dira ahaztu behar ondare irabazi eta galerak. Horren barruan sartzen da, adibidez, etxebizitza, akzioak edo beste edozein ondasun saltzea. Eragiketa horiek aitortu egin behar dira eta aurreikusitako arauen arabera ordaindu behar dira zergak, salbuetsita daudenean izan ezik, ohiko etxebizitzan egindako berrinbertsio kasu batzuetan gertatzen den bezala.
Azken finean, errenta aitorpena ez da soldatara mugatzen. Beste diru-sarrera asko ere kontuan hartu behar dira, eta horiek ezagutzea ezinbestekoa da zerga behar bezala aurkezteko.
Zerga tasa aplikatu aurretik: nola murriztu oinarri ezargarria
Aitorpena egiterako orduan, bada funtsezko fase bat jende askok aintzat hartzen ez duena: oinarri zergagarriaren murrizketak. Zerga kalkulatzeko erabiltzen den kopurua murrizteko aukera ematen duten kontzeptuak dira. Beraz, aurrezpen handia ekar dezakete.
Garrantzitsuenetako bat (baita ezagunenetako bat ere) gizarte-aurreikuspeneko sistemei egindako ekarpenengatiko murrizketa da. Bizkaian, BGAE, pentsio plan edo mutualitateetarako ekarpenak egin dituztenek beren oinarri ezargarri orokorraren kopuru horiek murriztu ditzakete, adinaren eta egoera pertsonalaren araberako muga batzuekin. Desgaitasuna duten pertsonen aldeko ekarpenak ere aurreikusten dira, eta horiek muga zabalagoak dituzte
BGAE, pentsio plan edo mutualitateetarako ekarpenak egin dituztenek beren oinarri ezargarri orokorraren kopuru horiek murriztu ditzakete
Oinarria murrizteko eskubidea ematen duen beste egoera bat eda zkontideari pentsio konpentsagarriak edo judizialki ezarritako elikagaiengatiko urtekoak ordaintzea, betiere behar bezala dokumentatuta badaude.
Bestalde, aitorpena banaka egin beharrean baterako zerga ordainketa aukeratzen bada (ohikoa da hori familia unitateetan), murrizketa gehigarri bat ere aplika daiteke. Murrizketa hau bikoteen kasuan, efizientea izango da beti ere bikoteko kide batek irabazi oso apalak baditu. BAterako zerga ordainketan bikoteen kasuan partaidetako bien irabaziak gehitu egiten baitira zergaren eskalan gora igoz. Ondorioz aukera hau patxadaz baloratzea komeni da, ez baita beti hobea izaten, baina, kasu askotan, abantaila ere izan daiteke.
Aitorpena banaka egin beharrean baterako zerga ordainketa aukeratzen bada (ohikoa da hori familia unitateetan), murrizketa gehigarri bat ere aplika daiteke
Murrizketa horiek lehen iragazki gisa jokatzen dute, zerga-karga arintzen baitezakete kenkariak aplikatu baino lehen. Horregatik, merezi du arretaz aztertzea. Ordaindu edo itzuli beharreko emaitza baten arteko aldea marka dezakete.
Ordaintzen dudana murriztu dezaket? Kenkari ohikoenak
Aitorpena egiterakoan galdera ohikoenetariko bat da ea gutxiago ordain daitekeen. Erantzuna baiezkoa da, baldin eta kenkariak aplikatzeko eskubidea ematen duten testuinguru pertsonal edo familiar jakin batzuk badaude. Kenkari horiek behin zerga tasa aplikatu ondoren erabiltzen dira.
Lehenik eta behin, familia mugarri duten kenkariak aurreikusten ditu Bizkaiak. Adibidez, seme-alabak badituzu, kenkari bat izan dezakezu ondorengo ahaideengatik; kenkari hori handiagoa da seme-alaba bat baino gehiago badaude edo desgaitasuna badute. Kenkari bat ere aurreikusten da aurreko ahaideengatik (gurasoak edo aitona-amonak), zurekin bizi eta ekonomikoki haien mende daudenean. Era berean, adinagatiko kenkariak ere badira, 65 urtetik aurrera hasten direnak eta adinean aurrera egin ahala gehitzen direnak.
Mendekotasun edo desgaitasun egoerak ere aintzat hartzen dira, bai norberarenak, bai bere kargura dauden pertsonenak. Egoera horiek, oinarri ezargarrian egin daitezkeen murrizketez gain, faktura fiskalean arintze garrantzitsua ekar dezaketen kenkari osagarriak izateko eskubidea ematen dute.
Alokairuan bizi direnek kenkaria egin dezakete, errenta eta adinari buruzko baldintza jakin batzuk betetzen badituzte
Ohiko etxebizitza da oraindik ere protagonistetako bat. Alokairuan bizi direnek kenkaria egin dezakete, errenta eta adinari buruzko baldintza jakin batzuk betetzen badituzte. Ohiko etxebizitza erosteagatik ere kenkaria aplikatzen da, baina urte jakin batzuk baino lehen erosi dutenek edo baldintza jakin batzuk betetzen dituztenek bakarrik aplika dezakete.
Azkenik, ez dira ahaztu behar arlo ekonomikoarekin lotutako beste kenkari batzuk, hala nola enpresa sortu berrietan egindako inbertsioa saritzen dutenak, langileek enpresaren kapitalean duten partaidetza edo erakunde jakin batzuei egindako dohaintzak. Batzuk oso espezifikoak dira, baina beste batzuk zergadun askoren eskura daude.
Ez dira ahaztu behar arlo ekonomikoarekin lotutako beste kenkari batzuk, hala nola enpresa sortu berrietan egindako inbertsioa saritzen dutenak, langileek enpresaren kapitalean duten partaidetza edo erakunde jakin batzuei egindako dohaintzak
Azken batean, egoera pertsonala eta familiarra ongi aztertzea komeni da, kenketek alde handia egin dezaketelako ordaintzearen eta dirua itzultzearen artean.
Azken apunte bezala, aintzat hartu ez dagoela errenta aitorpen berdinik. Beraz, ez fidatu inoiz fidatu ondokoak esaten duenarekin; pertsona bakoitzak bere egoera du eta horiek agerian geratzen dira errenta aitorpenean.
Noiz eta nola aurkeztu dezaket?
2024ko Errentaren kanpaina Bizkaian 2025eko apirilaren 10etik ekainaren 30era izango da. Epe horretan, zergadunek hiru modalitate dituzte aitorpena aurkezteko:
Digitala: Bizkaiko Foru Aldundiaren egoitza elektronikora sartuta edo Rrenta Bizkaia Errenta aplikazio mugikorra erabilita. Horretarako, beharrezkoa da identifikazio elektronikorako bitarteko bat izatea, hala nola Bak, BakQ edo ziurtagiri digitala. Plataforma horietatik, adierazpenaren zirriborroa kontsultatu, aldatu eta aurkeztu daiteke.
Telefonoz: 94 608 3000 zenbakira deituta, astelehenetik ostiralera, 8:30etik 19:00etara. Talde espezializatu batek laguntza ematen du aitorpena berrikusi, aldatu eta aurkezteko. Identitatea berretsi behar da Baken aktibatze-kodearen bidez edo Bak gakoaren bidez, lehendik baldin badago.
Aurrez aurrekoa: Ogasunaren eta Gertu elkartearen hamabi bulegoetan, lurraldean zehar banatuta. Zerbitzu hau erabili ahal izateko, ezinbestekoa da aldez aurretik hitzordua eskatzea apirilaren 1etik aurrera, telefonoz (94 406 6600) edo internet bidez. Aurrez aurreko arreta aitorpen errazetarako da; aitorpen konplexuenak beste bitarteko batzuen bidez kudeatu behar dira.
Garrantzitsua da azpimarratzea kasu batzuetan aitorpenaren zirriborroa itzultzekoa bada, aldaketarik egin ez bada eta ekainaren 30a baino lehen aurkezten ez bada, aitorpena automatikoki aurkeztutzat joko dela. Egoera hori argi eta garbi adierazita egongo da zirriborroan eta Errenta24 gutunean.
Kasu batzuetan aitorpenaren zirriborroa itzultzekoa bada, aldaketarik egin ez bada eta ekainaren 30a baino lehen aurkezten ez bada, aitorpena automatikoki aurkeztutzat joko da
Ordainketei dagokienez, aitorpena ordaintzekoa bada, helbideratu egin daiteke ordainketa, eta uztailaren 4tik aurrera kargatuko da. Helbideratzen ez bada, ordainketa 2025eko uztailaren 3a baino lehen egin behar da.
Errenta kanpainarako webgune oso erabilerraza eskuragarri jarri dute Bizkaiko foro ogasunetik: https://www.bizkaia.eus/eu/errenta-bizkaia
Bertan denetik egin daiteke eta oso erabilerraza da. Garrantzitsua da gogoratzea Ogasunarekin edozein tramite digitalki egiteko ziurtagiri bat lortzea ezinbestekoa dela.
Identifikazio elektronikoari dagokionez, honako hauek erabil ditzakezu:
- BAKQ (doakoa, praktikoa eta espezifikoa EAErako) https://www.izenpe.eus/bakq-aren-eskaera-puntuak/webize00-cn2ciudadania/eu/
- zenpe edo FNMT bezalako erakundeek jaulkitako ziurtagiri elektronikoa
- Herritar txartela (izenpe): https://www.izenpe.eus/herritarren-ziurtagiria/webize00-cnciudadania/eu/
- FNMT persona ziurtagiria: https://www.sede.fnmt.gob.es/eu/certificados/persona-fisica/obtener-certificado-software
Artikulu hau errenta aitorpenari buruz EnpresaBIDEA argitaratzen ari den artikulu-sortaren baitan kokatzen da. Dagoeneko argitaratu dira Gipuzkoan eta Araban errenta aitorpena egiteari buruzkoa.