Nire familian misterio bat da nire lana zein den jakitea. Ez gaizki ulertu, eh! Ez dut ezer arrarorik egiten. Baina zer egiten dudan galdetzen didatenean, “enpresen nazioartekotzea” da nire erantzuna. Aurpegi arraroa ikustean, segituan “internazionalizazioa” erdarakada ateratzen zait. Aurpegia ez da aldatzen. “Gurean dauden enpresek kanpoan produktuak saldu edo produzitu nahi badute, nire aholkularitzak eta nik, bidea errazten diegu. Bai legalki, bai ekonomikoki, era guztietako analisiak egiten”. Horrek pixka bat gehiago argitzen du erantzuna, baina ez pentsa oraindik oso konbentzituak geratzen direnik. Sare sozial famatu bateko argitalpen batean ikusi nuen: “zure lana zein den hiru hitzetan laburbiltzeko gai ez bazara, aholkularia zara”. Beraz, ez naiz nire lana zein den azaltzeko zailtasunak dituen pertsona bakarra, eta egiten dudana argi uzteko nola egin nezakeen pentsatzen jarri nintzen, eta hara! “EnpresaBIDEAn idatzi behar dut!” okurritu zitzaidan. Beraz, familia, koadrila eta lagunak… artikulu hau idazten dut gauetan lasai lo egin dezazuen.
Munduko ekonomia guztiak elkar lotuak dauden aro honetan, tentazio handia da gure herriaren mugetatik kanpo, ekoizten ditugun produktu edo zerbitzuak saltzeko gai izango garen jakin nahi izatea. 2022. urtean Euskal Autonomia Erkidegoko enpresek 30.000 milioi euro baina gehiago irabazi zituzten nazioarteko salmentetan, Eustaten datuen arabera. Gehienak Alemania eta Frantziako merkatuetan. Enpresaburuen nahia askotan ez da gehiago saldu nahi izatea bakarrik, batzuetan produktuak hain dira espezifikoak, Euskal Herritik kanpo saltzea ezinbestekoa dela enpresaren biziraupenarentzat. Beste batzuk irabazi-marjina txikiak dituzte saldutako produktu bakoitzeko, eta beraz kantitate handiak ekoiztu behar dituzte, kanpoko merkatuetara saltzera behartuz. Hor hasten da gure lana.
2022. urtean Euskal Autonomia Erkidegoko enpresek 30.000 milioi euro baina gehiago irabazi zituzten nazioarteko salmentetan, Eustaten datuen arabera. Gehienak Alemania eta Frantziako merkatuetan
Lehenengo egin behar den lana herrialde bat, edo guk deitzen diogun bezala, “merkatu” bat identifikatzea izango da. Horretarako garrantzitsua da sektorearen gorabeherak, merkatu horrek produktuarekiko dituen inportazio-esportazioa kantitateak, herrialdearen politika, ekonomia, gizartea, teknologia, legeak edota ingurumenarekiko babesa ikertzea. Guzti horri, ingelesetik eratorritako hitzak edozertarako erabiltzea gustatzen zaion jendearentzat, PESTEL analisia deitzen diogu. Gertutik begiratzean, puntuazio bat ezarriko genioke aldagai bakoitzari, eta horren arabera, ranking bat egin.
Behin hau eginda, normalean bi edo hiru aukera planteatzen dira, eta horien gainean analisi sakonago bat egin. Zergatik planteatzen diren aukera bat baina gehiago? Bada, askotan ez delako zenbaki gauza bakarrik; hizkuntzek, enpresaren lehentasunek eta azken finean, giza-baldintzek ere pisu handia dute. Enpresa askok batzuetan egin izan duten akatsetako bat herrialde eta merkatu guztietan berdin jokatzea izan da. Baina garrantzi handia eman behar zaio lekuan lekuko gizarte, ohitura eta kulturari. Bai negozioak edo akordioak ixteko orduan, baita egunerokotasunean ere. Hau esateaz ez naiz nekatuko, ondo informatuak egon behar gara lan egiteko ohiturez merkatu batera sartu baino lehen. Bertako jendea ulertzeko saiakera bat egin behar dugu beti. Harold Samuel famatuak esaten zuen “location, location, location” aipu famatua nazioarteko eremura moldatu beharko bagenu, “egokitzea, egokitzea, egokitzea” izango litzateke. Malgutasun hori berebizikoa da kanpo eremuetan ondo joatea nahi edo espero badugu.
PESTEL lehenengo, eta SWOT gero
Ondoren, alde on eta txar guztien inguruko analisi sakonago bat egin behar da herrialde bakoitzean. Eta lehen bezala, hitz eta akronimo ingelesen beharra dutenentzat hau SWOT analisi bat izango litzateke. Gazteleraz DAFO, eta euskaraz asmatu beharko bagenu, IAAM, MAAI, AMAI… edo horrelako hitz xelebreren bat. Hau da: Aukera, Mehatxu, Ahulezia eta Indarrak. Analisi hau oso normala da enpresen munduan: bai sektore berri batera sartzeko, bai produktu berrien produkzioa hasteko, baita merkatu berrietan produktu bat edo bestek nola funtzionatuko duen ikusteko.
Enpresa askok batzuetan egin izan duten akatsetako bat herrialde eta merkatu guztietan berdin jokatzea izan da. Baina garrantzi handia eman behar zaio lekuan lekuko gizarte, ohitura eta kulturari
Merkatu berriak irekitzea ez da lan erraza, eta modu askotara egin daiteke. Zuzenean enpresen produktua bertan saldu bertako hornitzaile baten eskutik, biltegi bat eduki gure produktuak bertan gordeko dituena eta ondoren bezeroei azkarrago iristea ziurtatuko duena, edo gure produktua bertan ekoizteko plan bat osatzea. Behin hiru aukera hauetako bat erabaki dugunean, ondorengoa lanari ekitea da, eta enpresari dagokio jada hori.
Laburbilduz, gure lana hegazkin konpainia batek duenaren oso antzekoa da. Billeteak erosi, zure eserlekuan eroso jarri, eta aireratze, hegaldi eta lurreratze atsegina edukitzeaz, gu arduratuko gara. Eta zuk, nire lan berdina baduzu, erakutsi artikulu hau zure familiari, behingoz jakin dezaten zertan igarotzen dituzun zure ordu eta egunak.