DeepSeek uneko adimen artifiziala da. ChatGPTren arerioa, Nvidiaren monopolioa kolokan jarriko duena, gauzak beste era batera egin daitezkeela frogatzen duena… Hori guztia da DeepSeek txinatarra. Hori guztia da, ala ezer ere ez.
Ekonomiaren ikuspuntutik paradigma aldaketa ekarriko zuela eta, Nvidiaren akzioek %20ko beherakada izan dute azken asteetan, baina errealitatea bestelakoa da. Inbertsiogileen lasaitasunerako, Nvidiaren akzioak gora egiten ari dira, eta ekonomia egunkari batean ari garenez, lehengo maximoetara itzuliko dela aurreikusi daiteke. Izan ere, justifikatu gabeko izualdiaren ondoren, argi geratu da DeepSeek bezalako tresna merke eta eskuragarriek adimen artifizialaren inplementazioaren orokortzean eragin positiboa izango dutela eta Nvidiak hazten doan eskari horri erantzun beharko diola.
Funtzionamenduari dagokionez, proba txiki batzuk egin ditut. Momentuz testuz baino ezin da DeepSeekekin harremanik izan, baina nahikoa izaten da hori niretzat. Era berean, azpimarratzekoa da webeko bilaketak ere egin ditzakeela eta Pentsamendu-kate (Chain-of-Thought, CoT) arrazoitzeko modua ere eskaintzen duela. CoT tekniken bidez, ereduak erabiltzaileak emandako agindua zatika ulertzen saiatzen dira eta badirudi emaitzen kalitatea hobetu egiten dela.
Lehen proba: “Zer da EnpresaBIDEA?”
Lehen proban EnpresaBIDEAri buruz galdetu diot eta hauek izan dira erantzunak (hasierako paragrafoak):
- Galdera bere horretan: “EnpresaBIDEA Euskal Herriko enpresen elkarte nagusia da, eta haien interesak ordezkatu, defendatu eta bultzatzeko helburua du. 1974an sortu zen, eta gaur egun ehunka enpresako kideek osatzen dute, hainbat sektore eta tamainatako enpresak”.
- DeepThink CoT erabilita: “EnpresaBIDEA Eusko Jaurlaritzako (Euskadiko Gobernuko) Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak sustatutako ekimena da, Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) enpresei eta enpresaritzari laguntza emateko helburuarekin. Proiektu honen xedea da enpresak modernizatzea, berrikuntza bultzatzea, nazioartekotzea eta enpleguaren sustapena, Euskal Herriko ekonomiaren lehiakortasuna indartuz”.
- Webeko bilaketa ahalbidetuta: “EnpresaBIDEA euskarazko egunkari digital bat da, Euskal Herriko informazio ekonomiko eta enpresarialean espezializatua. Bere helburua euskal ekonomiaren eta enpresa-munduaren ekosistema ikusaraztea eta kohesionatzea da, ikuspegi eraikitzailea eskainiz eta dibulgazioa eginez. Gainera, euskararen normalizazioa sustatzea du xede, lan-ingurunean eta enpresetan euskararen erabilera bultzatuz”.
Emaitzek ez dute aparteko azalpenik behar: bilaketak ondo egiten ditu, baina bestela ez du beti informazio fidagarririk eskaintzen. Hizkuntzaren aldetik ere, euskaraz moldatzen dela esan daiteke. Hala ere, nik oraindik nahiago dut webeko bilatzaile batean gako-hitz bidezko bilaketa egin horrelako informazioa aurkitzeko.
Bigarren proba: arrazoitzeko gaitasuna neurtzen
Arrazoiketa denez DeepSeek-en indarguneetako bat, kasu bat planteatu diot eta hona hemen erantzuna:
Kasua
“Etxera sartu nahi dut, baina etxeko giltzak estolda batera erori zaizkit eta ezin dut atea ireki. Pentsatu urratsez urrats zer egin behar dudan etxean sartzeko”.
Arrazoiketa
“Okay, the user is trying to get into their house but dropped their keys down a drain. They can't open the door and need ideas on how to get in. Let me think about possible solutions.
First, they might need to retrieve the keys from the drain. How can they do that? Maybe using a magnet if the keys are magnetic. Or perhaps a hook made from a wire hanger. They could also try to remove the drain cover if it's possible, but that might require tools.
[...]
Wait, the user mentioned Basque in the query ("Etxera sartu nahi dut..."), so they might be in the Basque Country. Are there any local services or community help they can access? Maybe calling the local fire department if it's an emergency, though I'm not sure if they handle that there.
[...]
So possible steps: try to retrieve the keys with a magnet or hook, check for open windows/doors, ask neighbors for a spare, call a locksmith, or as a last resort, break a window. Also, check local services or emergency contacts if needed.”
Erantzuna (hasiera)
“Hona hemen etxean sartzeko aukerak, giltzak estoldan erori direla kontuan hartuta:"
Giltzak berreskuratzen saiatu:
- Imandu erabili (giltzak burdina badira): Lotu iman sendo bat soken, alanbre luze baten, edo makila baten, eta saiatu giltzak arrastaka ateratzen.
- Alanbrea kurbatu (adibidez, arropako eskegilea): Alanbrea kako moduan tolestu eta giltzak edo giltzazainaren uztaiarekin engantxatzen saiatu.
- Estoldako sarrera kendu: Estoldaren txapa kentzeko tresnak (palanka, destornilladore lodia) erabili. Gero, eskuz edo argindarrez argiztatuz giltzak bilatu.
Arrazoiketaren abiadurak eta erantzunaren sorrerak positiboki harritu naute, DeepSeek nabigatzailetik erabilita ez da antzeko beste tresnak baino motelagoa. Arrazoiketa esplizituki erakusteak ere, zein arrazoibide baliatzen duen agerian ikusten du. Honek erantzunaren kalitatea neurtzeko informazio interesgarria ematen du, erantzun zuzenera arrazoibide okerretik heltzen den edo arrazoibide zuzenak erantzun okerra sortzen duen neurtzeko aukera ematen baitu. Hizkuntzaren aldetik, oraingoan, ez da hain fin ibili, ziurrenik aurretik ikusi gabeko testuinguru batean kokatu dugulako.
Laburbilduz, iruditu zait DeepSeekek norbere proiektutxoak garatzeko indar nahikoa duela eta kode irekikoa izateak moldaketak egiteko ateak irekitzen dituela. Halaber, GPTren aldean, (ustez) konputazio-ahalmen txikiagoa behar izateak eta kode irekikoa izateak erabiltzaile kopurua handitzeko beta ematen du. Bilaketak egiteko aukera eskaintzeak eta euskaraz “onargarri” moldatzeak ere erabiltzaile arruntentzako gako interesgarriak izan daitezke. Suposatzen dut DeepSeeken ereduari jarraituta hainbat adimen artifizial sortuko direla datozen hilabete eta urteetan, baina Linux sistema eragileak Windows-i bezeroak kentzen ez dizkion bezala, ChatGPT bezalako erraldoiek enbatei eutsiko diete.
Artikulu honetan ez diot arreta berezirik eskaini hain eztabaidatua izan den pribatutasun faltari. Italian azkar debekatu zuten DeepSeek erabiltzaileen pribatutasun eskubideak urratzen zituelakoan, ChatGPTrekin lehenago egin zuten bezala. Gurean ez dirudi halakorik gertatuko denik, baina ez dakit debekuak inori on egingo liokeen. Alde batetik, nire datuak izatekotan, gustatuko litzaidake San Altmanek eta txinatarrek izatea, zientzia irekiaren aldekoa bainaiz, eta bestetik testuinguru hauetan erakusten da euskara dela gure territorio libre bakarra, inor ez baita gure elkarrizketak aztertzera joango ingelesez edo gaztelaniaz milioika ia ahaleginik egin gabe lortu ditzakeenean.